1. Vẹo cột sống là gì?
Vẹo
cột sống hay vẹo cột sống thắt lưng là tình trạng các đốt sống bị cong
sang một bên hoặc xoay phức tạp. Đó cũng là bệnh lý về cột sống phổ biến
nhất ở trẻ nhỏ và vị thành niên, độ tuổi thường gặp từ 10-15. Trong đó,
tỉ lệ mắc bệnh và mức độ vẹo cột sống ở các bé gái cao hơn bé trai.
Những đối tượng dễ bị vẹo cột sống gồm:
- Người có sinh hoạt đi, đứng, ngồi, nằm thường xuyên sai tư thế.
- Ăn uống thiếu dinh dưỡng.
- Tiền sử gia đình có người bị vẹo cột sống.
Vẹo cột sống là sự thay đổi về hình dáng hoặc cấu trúc của cột sống so với bình thường
2. Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp
Cong vẹo cột sống được chia thành 4 dạng, bao gồm:
Vẹo cột sống do bẩm sinh: tình trạng vai nghiêng, vòng eo không đều, nghiêng đầu, hình dáng tổng thể của cơ thể nghiêng về một bên trái hoặc phải.
Vẹo cột sống thần kinh: dấu hiệu vẹo cột sống dễ nhận thấy là sự thay đổi tư thế.
Vẹo cột sống dính khớp: thường gặp các triệu chứng đau nhức hoặc cứng khớp ở lưng dưới, ngứa ran chân hoặc đau nhức chân khi đi bộ.
Vẹo cột sống triệu chứng: triệu chứng không đau nhưng có thể gây khó chịu hoặc đau khi ngồi.
Các vị trí cột sống bị cong vẹo
3. Nguyên nhân cong vẹo cột sống
Nguyên
nhân hàng đầu gây ra chứng cong vẹo cột sống là nguyên nhân tự phát ở
tuổi vị thành niên (chiếm đến 85% các ca mắc bệnh). Đa số các bé trong
độ tuổi đến trường đều có nguy cơ bị vẹo cột sống do phải mang cặp sách
nặng làm vai bị lệch, bàn ghế ngồi học không đạt tiêu chuẩn tạo ra tư
thế học tập sai. Các nguyên nhân khác bao gồm:
- Di truyền: Một số bệnh nhi bị cong vẹo, lệch cột sống từ lúc bẩm sinh.
- Các yếu tố tác động khi người mẹ
mang thai hoặc sự phát triển của thai nhi diễn ra quá nhanh, không thích
ứng kịp với cơ thể của mẹ cũng là nguyên nhân khiến cột sống của trẻ bị
chèn ép, cong vẹo.
- Các bệnh lý cơ, thần kinh, suy dinh dưỡng khiến cột sống phát triển bất thường.
- Bàn chân bẹt:
Khoảng 30% trẻ em châu Á mắc phải tật bàn chân bẹt, tức là tình trạng
bàn chân không có vòm hay lõm, khiến chân bị xoay đổ vào trong. Bàn chân
bẹt có thể khiến xương ở cẳng chân của trẻ bị xoay khi đi lại, chạy
nhảy, khiến các khớp đầu gối cũng xoay lệch dẫn đến đau, viêm, thậm chí
thoái hóa khớp gối. Nghiêm trọng hơn, sự lệch trục này còn dẫn đến chứng
vẹo cột sống. Nếu không được can thiệp, chữa trị kịp thời sẽ gây nên
những rắc rối trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ.
- Nhiều trường hợp trẻ em bị chứng vẹo cột sống xuất phát do người lớn cho trẻ tập đứng, tập đi quá sớm.
Cột sống bị vẹo ở trẻ nhỏ nguyên nhân chủ yếu do bé đeo cặp sách quá nặng và sinh hoạt sai tư thế
4. Nhận biết dấu hiệu cột sống bị cong vẹo
Khi bị vẹo cột sống, người bệnh sẽ có các dấu hiệu bất thường như sau:
- Gai đốt sống không thẳng hàng.
- Dốc hai vai không đều nhau, bên thấp bên cao.
- Phần xương bả vai nhô ra bất thường.
- Khoảng cách từ 2 mỏm xương đến bả vai không bằng nhau.
- Tam giác eo tạo ra giữa thân và cánh tay có độ hẹp, rộng không giống nhau.
- Khi cột sống bị xoáy vặn khiến xương sườn lồi lên, thăn lưng mất cân đối.
- Nếu bị gù thì quan sát thấy lưng
tròn, vai thấp, bụng nhô, đầu ngả ra phía trước. Nếu bị ưỡn, phần trên
của thân hơi ngả về phía sau, bụng xệ xuống.
Khi tình trạng cong vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác kèm theo như:
- Đau lưng.
- Không có khả năng đứng thẳng.
- Chân bị đau, tê hoặc yếu đi đáng kể.
- Rối loạn chức năng ruột hoặc bàng quang.
5. Những tác hại khôn lường do bệnh lý này gây ra
Vẹo cột sống gây ra rất nhiều hệ quả khôn lường cho người bệnh như:
5.1. Tổn thương phổi và tim
Trong
trường hợp cong vẹo cột sống nghiêm trọng, khung xương sườn có thể đè
lên phổi và tim. Lúc này, nếu lồng ngực ép vào phổi, người bệnh có thể
thấy khó thở hơn bình thường. Trong khi đó, nếu lồng ngực ép vào tim sẽ
cản trở việc bơm máu. Do đó, suy tim và các vấn đề về phổi (ví dụ như
viêm phổi) là những biến chứng nghiêm trọng phổ biến của chứng vẹo cột
sống.
5.2. Tự ti
Khi
cong vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, tình trạng này có thể gây ra
những thay đổi dễ nhận biết như vai không đồng đều, xương sườn nổi rõ,
thắt lưng và thân mình bị lệch sang một bên. Vì thế, những người bị cong
vẹo cột sống, đặc biệt là những người trẻ tuổi thường rất tự ti về
ngoại hình của mình.
5.3. Dễ bị đau lưng khi lớn tuổi
Những
người bị cong vẹo cột sống khi còn nhỏ có nhiều khả năng bị đau lưng
mãn tính khi lớn tuổi. Điều này gây ra rất nhiều vấn đề khó chịu và ảnh
hưởng không ít đến chất lượng sống của người bệnh.